ترافیک شهری در ایران همواره مورد بیتوجهی قرار گرفته است. تا جایی که انتشار مبحث مقررات ملی ساختمان مرتبط با الزامات ترافیکی ساختمانها سالها به طول انجامید و در نهایت پانزدهم آذرماه سال گذشته پس از سالها بیتوجهی در قالب مبحث بیست و سوم مقررات ملی ساختمان منتشر شد و این مبحث یک سال پس از انتشار، یعنی پانزدهم آذرماه امسال لازم الاجراء است.
این متن به مناسبت لازمالاجراء شدن مبحث مذکور تهیه شده است. یکی از الزامات اجرایی شدن این مبحث تعیین تعرفه رشته ترافیک و هماهنگیهای لازم برای عارضهسنجی ترافیکی ساختمانها توسط نظام مهندسی استان، شهرداریها و دفتر فنی استانداری به عنوان نهاد حاکمیتی است و علیرغم پیگیریهای جمعی از مهندسین ترافیک استان، تا کنون محقق نشده است. امری که میتواند حداقل در ساخت و سازهای آتی شهری مشکلات ترافیکی تحمیلی به معابر شهر را کنترل کند.
مساله دیگر مصوبهای است از شورای عالی شهرسازی و معماری ایران که از سال گذشته دفاتر فنی استانداریها را مکلف کرده در پروندههای ماده ۵ تغییر کاربریها و الحاق به محدودههای شهری حتما مطالعات ترافیکی لازم توسط مهندسان و شرکتهای دارای صلاحیت در رشته ترافیک انجام شود و متاسفانه تا کنون این اتفاق هم در استان ما رخ نداده یا در بهترین حالت توسط مهندسین مشاور شهرسازی تهیه کننده طرح جامع و تفصیلی شهر که فاقد صلاحیت لازم در زمینه طراحی ترافیک هستند، یک سری مطالعات برای خالی نبودن عریضه هم شاید انجام شود و همین موضوع در آینده مشکلات ترافیکی تبریز را بیشتر و بیشتر خواهد کرد.
به قدری در سنوات گذشته متولیان امر کم کاری کرده اند، ترک فعل شده و کارهای انجام شده در حوزه ترافیک شهری غیرکارشناسی پیش رفته که نتیجهاش شده وضعیت غیرقابل تحملی که موجبات نارضایتی مردم و حتی امام جمعه تبریز و استاندار آذربایجان شرقی را فراهم آورده است. نمونه بارز کمکاری، عدم انجام مطالعه طرح جامع ترافیک شهر تبریز است. عمیقا جای تاسف دارد که شهرهایی بسیار کوچکتر از تبریز طرح جامع ترافیک دارند و تبریز علیرغم وعدههای تکراری مسئولین طی دهی گذشته، تا کنون از چنین طرحی ضروری محروم است.
اکنون اوضاع سیاستگذاری و مدیریت ترافیک تبریز به قدری آشفته است که امام جمعه محبوب تبریز در خطبههای نماز جمعه دوازدهم آبان ماه از مشکل ترافیکی شهر تبریز گلایه کرده و خواستار استفاده از نخبگان برای اقدام جدی جهت رفع مشکلات ترافیکی شهر تبریز شدند. مساله به همینجا ختم نشد و استاندار محترم هم چند روز بعد در هفتم آذرماه در جلسه شورای ترافیک مسئولین مربوط را مکلف کردند تا تدابیری اندیشیده و گلایه مردم از ترافیک سنگین تبریز را برطرف کنند.
شهردار تبریز در واکنش به این انتقادات از وضعیت ترافیک شهر تبریز وعده غیرکارشناسی شدهای داده که با نصب دوربینها و گسترش فیبر نوری، کنترل ترافیک سطح شهر به صورت هوشمند خواهد بود. در حالی که این اقدامات در بهترین حالت به انتظام بخشی ترافیک میتواند کمک کند نه تقاضای جابهجایی مسافر.
حال چاره چیست؟ نهادهای متولی ترافیک شهری تبریز برای حل مشکلات ترافیکی بایستی دست به اقدامات جسورانه بزنند. از جمله این اقدامات میتوان انتقال ادارات و مدارس بافت مرکزی شهر به مناطق مختلف اشاره کرد. یکی دیگر از مشکلات اساسی حمل و نقلی شهر تبریز نبود سیستم حمل و نقل عمومی کارآ است.
شهرداری تبریز تمام تلاش خود را به توسعه مترو (با توجه به انتقاداتی به مسیر خطوط مترو تبریز موضوعیت دارد، این خطوط کارایی چندانی در حل مشکل ترافیک تبریز نخواهند داشت) نموده و از توسعه خطوط حمل و نقل عمومی و خطوط تاکسی مانند ون غافل مانده، وسیلهی نقلیهای که در شهرهای ترکیه (دولموش) تا حدود زیادی مشکلات ترافیکی شهرها را رفع کرده و با توجه فرهنگ عمومی شهر تبریز میتواند مورد استقبال مردم واقع شود.البته در سالهای نه چندان دور ونهای دلیکا تهیه و در خطوط تاکسیرانی استفاده شد که با توجه به مشکلات کیفیت و ارتفاع کم آنها، چندان مورد استقبال مردم قرار نگرفتند.
نهایتا اینکه امروز شرایط نهادهای متولی به نفع حل مساله ترافیک است. از سویی در جلسه سیزدهم آبان ماه هیئت مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان استان دکتر علیرضا معتمدنیا که از اعضای ارشد گروه ترافیک نظام مهندسی هستند به عنوان رئیس سازمان انتخاب شدند و از سوی دیگر دکتر ذاکری معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری، استاد تمام دانشگاه علم و صنعت ایران (بهترین دانشگاه کشور در حوزه حمل و نقل و ترفیک) هستند و امیدواریم با تدابیر این عزیزان گام در مسیر رفع مشکلات ترافیکی تبریز و همچنین جلوگیری از ایجاد مشکلات جدید ترافیکی در ساخت و سازها و توسعه آتی شهر باشیم.
پیمان عیاری
عضو گروه ترافیک نظام مهندسی ساختمان آذربایجان شرقی
2 پاسخ به “یادداشت*رفع معضل ترافیک تبریز، نیازمند مسئولان جسور است!”
دیدگاهتان را بنویسید
مقاله بسیار خوبی هست و چندین عامل اساسی ترافیکی مطرح شده است ولی در خصوص ترافیک عوامل زیادی دخیل هستند که در شهر تبریز علاوه بر موارد مطرح شده میتوان به فرهنگ غلط رانندگی، طراحی هندسی اشتباه تقاطع و معابر موجود، وجود خودروهای فرسوده، نبود پارکینگ اکثر ساختمان ها و پارک حاشیه ای نامناسب نیز اشاره کرد.
نقطه نظرات عالی با دیدگاه کلان و میان سازمانی.
امیدوارم این معظل بزرگ با هماهنگی نهادهای اشاره شده با تدبیر و کاربلدی مدیران و استفاده از کارشناسان متخصص در مسیر حل و فصل قرار بگیرد.