امروز ۱۲ آذر روز جهانی معلولین است، قشری که در جامعه مظلوم واقع شده اند یا بهتربگویم دیده نمیشوند، برای آنهایی که رفت وآمد بدون موانع، تفریح بدون محدودیت، کارکردن بدون دغدغه برایشان در بخشهای مختلفی از سطح شهر به آرزو تبدیل شده است.

جامعه معلولان به دلیل عدم مناسب سازی فضاها و مبلمان شهری با مشکلات عدیده ای دست و پنجه نرم می کنند.

همه ساله مصادف با روز جهانی معلولان مراسم و رویدادهای مختلفی در سطح شهر برگزار می شود و بر مناسب سازی فضاهای شهری تاکید می شود اما با گذشت این روز آنطور که باید عملیاتی شدن موارد ذکر شده مشاهده نمی شود و معلولان می مانند و مشکلات بسیاری که با آن دست و پنجه نرم خواهند کرد.

آما آنچه که تاکید بر آن لازم و ضروری بوده این است که توجه به مناسب سازی فضاههای شهری برای جامعه معلولان باید به صورت دائمی و اساسی صورت گیرد که در ذیل به آنها اشاره می شود:

ایجاد دسترسی عمومی : رویکردی است که با خلق و ایجاد محیطی قابل دسترس برای تمام جمعیت ، شامل افراد دارای معلولیت و ناتوان ،استفاده از تمام امکانات آن محیط ، ساختمان ها ، فضای شهری ، برنامه ، خدمت یا وسیله ارتباطی زا ارتقائ می بخشد .

حذف موانع : بهسازی ساختمان ها و فضاههای شهری ، اماکن عمومی ، پارک ها و بیمارستان ها از طریق حذف موانع به نحوی که استفاده از آن برای افراد ناتوان با شرایط فیزیکی دشوار یا افراد دارای معلولیت امکان پذیر باشد . به طور خلاصه عنوان مناسب سازی به این روند اطلاق می شود .

طراحی عمومی : به معنای طراحی محصولات ، محیط و خدمات به نحوی است که تا حد امکان بدون نیاز به تعدیل یا طراحی ویزه برای همه ی افراد قابل استفاده باشد . طراحی فراگیر نباید موجب ممانعت از کاربرد وسایل کمکی برای افراد دارای معلولیت در موارد ضروری شود . طراحی عمومی الگوی نسبتا جدیدی است که با آن تا حدی که ممکن است وسایل و ساختمان ها طوری طراحی می شود که همه بتوانند از آنها استفاده کنند و تلاش می شود تا نتیجه حاصل قابل استفاده برای طیف گسترده تری از افراد جامعه باشد . در طراحی عمومی برای فضاهای شهری و ساختمان ها با وجود ساخت و سازهای قدیمی رویکرد و شیوه حذف موانع مناسب ترین و تنها الگوی موجود است ولی طراحی عمومی شیوه ای است که معمولا هزینه های کمتری در بر دارد .

 محیط بدون مانع : فضا یا مجموعه ای از خدمات که می توانند بدون هیچگونه مانعی ، با در نظر گرفتن مقام و شان انسانی و در حد امکان استقلال افراد ، در دسترس همه باشد و بدیهی است محیط ها به معنای ساختمان ها ، خیابان ها ، بوستان ها و سایر اماکن ، محل های خدماتی ، اماکن حمل و نقل و غیره است . از این رو هدف ، طراحی موقعیتی است که در آن تمامی اعضای جامعه ، شامل افراد دارای ناتوانی و کم توانی ، بتوانند به صورت فعال ، یا به کارگیری اصول طراحی برای همه ، در فرآیندی که شواهد قابل لمسی از رسیدن به شهری بدون مانع را ایجاد می کند ، مشارکت نمایند .

نساهدایتی نژاد